Planlama ve Tasarım:
- İhtiyaç Belirleme: Öncelikle çatının kullanım amacı (sadece koruma, çatı arası yaşam alanı vb.), beklenen ömrü, bölgesel iklim koşulları (kar yükü, rüzgar, yağmur yoğunluğu) ve estetik beklentiler belirlenir.
- Projelendirme: Mimar veya inşaat mühendisi tarafından çatının detaylı planları çizilir. Bu planlarda çatının tipi (eğimli, düz, beşik çatı, mansart çatı vb.), eğimi, kullanılacak malzemeler, taşıyıcı sistem detayları, yalıtım katmanları, su tahliye sistemi (oluklar, iniş boruları) ve baca gibi detaylar belirtilir.
- Maliyet Hesaplaması: Projeye göre malzeme ve işçilik maliyeti hesaplanır. Bütçe planlaması yapılır.
- Yasal İzinler: İlgili belediyeden çatı yapımı için gerekli yasal izinler alınır.
2. Hazırlık Aşaması:
- Malzeme Temini: Projede belirtilen tüm çatı malzemeleri (ahşap veya metal taşıyıcı elemanlar, çatı kaplama malzemesi, yalıtım malzemeleri, membranlar, çiviler, vidalar, bağlantı elemanları vb.) şantiyeye getirilir.
- Güvenlik Önlemleri: Çalışma alanında güvenlik önlemleri alınır. İskele kurulumu, güvenlik ağları, baret, emniyet kemeri gibi kişisel koruyucu ekipmanlar hazırlanır.
3. Taşıyıcı Sistem Kurulumu:
- Ana Taşıyıcı Elemanların Yerleştirilmesi: Projeye göre ahşap veya metal ana taşıyıcılar (makaslar, kirişler) duvarlar üzerine veya betonarme döşeme üzerine yerleştirilir ve sabitlenir. Bu aşamada ölçülerin doğruluğu ve elemanların düzgün bir şekilde yerleştirilmesi kritik öneme sahiptir.
- Aşıkların ve Merteklerin Döşenmesi (Eğimli Çatılar İçin): Ana taşıyıcılar üzerine, çatı kaplama malzemesini taşıyacak olan aşıklar (yatay elemanlar) ve mertekler (eğime paralel elemanlar) belirli aralıklarla çakılır veya vidalanır.
- Çatı Örtüsü Altı Tahtası veya OSB Levhalarının Çakılması (Eğimli Çatılar İçin): Merteklerin üzerine, su yalıtım membranı ve çatı kaplama malzemesi için düzgün bir zemin oluşturacak şekilde tahta veya OSB (Oriented Strand Board - Yönlendirilmiş Yonga Levha) levhalar çakılır.
4. Yalıtım ve Su Yalıtımı:
- Su Yalıtım Membranının Serilmesi: Çatı örtüsü altı tahtası veya OSB levhalarının üzerine su geçirimsiz bir membran serilir. Bu membran, çatı içine su sızmasını engeller. Membran ek yerlerinin doğru şekilde bindirilmesi ve yapıştırılması önemlidir.
- Isı Yalıtımının Uygulanması: Projeye göre belirlenen ısı yalıtım malzemesi (taş yünü, cam yünü, EPS, XPS vb.) su yalıtım membranı üzerine veya arasına yerleştirilir. Yalıtımın kalınlığı ve doğru uygulanması enerji verimliliği açısından önemlidir.
- Buhar Dengeleyici Membran Uygulaması (Gerekliyse): İç ortamdaki nemin yalıtım malzemesine ulaşmasını engellemek için ısı yalıtımının altına buhar dengeleyici bir membran serilebilir.
5. Çatı Kaplama Malzemesinin Uygulanması:
- Kaplama Altı Latası veya Kontrplak Uygulaması (Gerekliyse): Bazı çatı kaplama malzemeleri için (örneğin kiremit) kaplama altı latası veya kontrplak uygulaması gerekebilir. Bu, kaplama malzemesinin düzgün bir şekilde yerleştirilmesini sağlar.
- Çatı Kaplama Malzemesinin Döşenmesi: Seçilen çatı kaplama malzemesi (kiremit, metal, shingle, membran vb.) üretici talimatlarına ve projesine uygun olarak döşenir. Bu aşamada doğru bindirme, sabitleme ve detay çözümleri önemlidir.
6. Detay Çözümleri ve Ek İşler:
- Baca ve Havalandırma Elemanlarının Montajı: Baca dipleri, havalandırma bacaları ve diğer çatı elemanlarının etrafında su sızmasını engelleyecek detay çözümleri yapılır.
- Oluk ve İniş Borularının Montajı: Yağmur sularının kontrollü bir şekilde tahliye edilmesi için çatı kenarlarına oluklar ve iniş boruları monte edilir.
- Saçak ve Alınlık Kaplamalarının Yapılması: Çatı kenarlarını ve alınlarını koruyacak ve estetik bir görünüm sağlayacak saçak ve alınlık kaplamaları yapılır.
- Çatı Pencereleri veya Işınlıkların Montajı (Gerekliyse): Çatı arasına ışık girmesini veya havalandırma sağlanmasını amaçlayan çatı pencereleri veya ışınlıklar monte edilir.
7. Kontrol ve Teslimat:
- Son Kontrol: Çatı yapımının tüm aşamaları tamamlandıktan sonra genel bir kontrol yapılır. Su sızdırmazlığı, yalıtımın doğru uygulanması, kaplama malzemesinin düzgünlüğü gibi detaylar incelenir.
- Temizlik: Çalışma alanı temizlenir.
- Teslimat: İşveren veya yetkilisine çatı teslim edilir. Gerekli garanti belgeleri ve kullanım bilgileri sunulur.
Bu aşamalar genel bir çatı yapım sürecini özetlemektedir. Çatının tipine, büyüklüğüne ve kullanılan malzemelere göre bu aşamaların detayları ve sırası değişebilir. Profesyonel bir ekip tarafından yapılması, çatının uzun ömürlü ve sorunsuz olması için kritik öneme sahiptir.